بررسی کارکرد اسطوره‌های حماسی و تاریخی در قصاید شهریار

Authors

  • رضا جلیلی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
  • مهدی نوروز گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
Abstract:

یکی از مهم­ترین عناصر ادبی در توضیح و تبیین منظومه­های فکری یک شاعر، اسطوره است. غالباً شاعران برجسته اسطوره­ساز هستند و به کمک این عنصر، بسیاری از داشته­های فکری خود را عینیت می­بخشند. حضور و بروز اسطوره در شعر شاعران فارسی­زبان از سابقه­ی دور و درازی برخوردار است که این امر، با توجه به پیشینه­ی غنی سرزمین ایران بدیهی می­نماید. در این بین، شهریار عنایت ویژه­ای به این عنصر سودمند داشته است. در جستار پیش­رو، با روش توصیفی- تحلیلی، کارکرد اسطوره­های حماسی و تاریخی در آیینه­ی قصاید این شاعر بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که مهم­ترین اسطوره­ها عبارتند از: اسکندر، جمشید، خسرو و شیرین که عمدتاً کارکردی تعلیمی، ستایشی و توصیفی، تاریخی و در نهایت، زیبایی­شناسی دارند. کارکرد عرفانی هم، تنها در یک مورد و در بخش مربوط به اسکندر دیده شد که این امر، با مسلک عرفانی شهریار در غزلیات همخوانی ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل ساختار و محتوای قصاید شهریار

قصیده فارسی که تا پایان قرن ششم یک دوره درخشان و شکوفایی را پشت سر نهاده بود، از قرن هفت به بعد رو به افول نهاد و از معیارهای اصیل خود دور شد. اما در دوره مشروطیت، تحت تأثیر تحولات خاص اجتماعی، این نوع شعر با معیارهای اصیل و سنتی خود احیا شد. موضوع مقاله حاضر، بررسی ساختار و محتوای قصاید شهریار است. می‌توان گفت که شهریار هرچند ادامه‌دهنده بسیاری از سنت‌های شعر کلاسیک فارسی است، اما در قصیده، به...

full text

بررسی و تحلیل ساختار و محتوای قصاید شهریار

قصیده فارسی که تا پایان قرن ششم یک دوره درخشان و شکوفایی را پشت سر نهاده بود، از قرن هفت به بعد رو به افول نهاد و از معیارهای اصیل خود دور شد. اما در دوره مشروطیت، تحت تأثیر تحولات خاص اجتماعی، این نوع شعر با معیارهای اصیل و سنتی خود احیا شد. موضوع مقاله حاضر، بررسی ساختار و محتوای قصاید شهریار است. می توان گفت که شهریار هرچند ادامه دهنده بسیاری از سنت های شعر کلاسیک فارسی است، اما در قصیده، به...

full text

مقایسۀ کارکرد زیبایی‌شناختی اسطوره در قصاید سنایی و انوری

چکیده اسطوره یکی از عمده‌ترین پدیده‌های فرهنگی اقوام مختلف است که همواره پیوند بنیادین خود را با شعر حفظ کرده و با کارکردهای گوناگون و اشکال مختلف با آن تنیده شده است. عنصر تخییل در اسطوره، ماهیتی متناسب با ماهیت صور خیال برای آن پدید آورده است و بر این اساس، حضور اسطوره در شعر به هر دلیلی که باشد حضوری زیبایی‌آفرین است. اسطوره در گونه‌های مختلفی از انواع صور خیال در متن پدیدار می‌شود. این تصا...

full text

خطاب استدلالی اشعار شیعی در رثای امام حسین بررسی تطبیقی ابعاد حماسی و عاطفی اشعار عاشورایی شهریار و بحرالعلوم

این پژوهش، با هدف بررسی تطبیقی گونه‌های خطاب استدلالی اشعار بحرالعلوم و شهریار در رثای امام حسین7 انجام گرفت. شاعران متعهد؛ سیدمهدی بحرالعلوم در شعر عربی، و شهریار در شعر فارسی، با عاطفه عمیق به موضوع عاشورا پرداخته‌اند. مبانی احتجاج در رثائیات آن‌ها، شامل مبانی استدلالی، با استناد به عقل (مخاطب قرار دادن عقل و دوستی اهل‌بیت و پاسخ به ادعای باطل ستم‌گران)، استمداد از عنصر عاطفه و احتجاج به آیات...

full text

کارکرد تشبیه در پهنة شعر محمدحسین (بهجت تبریزی) شهریار

تشبیه یکی از مهم‌ترین صورت‌های خیالی شاعرانه است و برجسته‌ترین جوهرة شعر است، در بررسی صور خیال شاعران تشبیه بالاترین کاربرد در شعر شاعران خود را نشان می‌دهد. در این مقاله سعی تمام داشته‌ایم به صورت اختصار برجستگی سخنوری و هنرآرایی در به کارگیری تشبیه در اشعار شهریار را نشان دهیم و همت گمارده‌ایم تشبیه‌های مختص و البته شهریار وار که به سبک شهریار در کلامش متجلی شده، بیاوریم. استفاده شهری...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 37

pages  139- 158

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023